De grens van Frankrijk met Belgié was in de 17de eeuw militair gezien een achilleshiel. Er zijn geen natuurlijke verdedigingsschermen zoals een bergrug, of een brede rivier. Na de 16e eeuw was het voor veel Noord-Franse steden niet voldoende alleen een kasteel of een versterkt garnizoensgebouw te hebben door de veranderde manier van oorlogsvoering. Nadat Lodewijk XIV het gebied tussen Boulogne en Le Quesnoy had veroverd, liet hij dan ook de strategische plaatsen versterken met zware omwallingen en grachten. Zijn militaire architect Vauban knapte dit werk voor hem op. Zo ontstond een dubbele linie van versterkte steden tussen Frankrijk en de toenmalige Zuidelijke Nederlanden. Aan de andere kant van de grens lieten de Zuidelijke Nederlanden zich ook niet onbetuigd. De kleine vestingsteden in West-Vlaanderen speelden geen rol meer van betekenis en de schermutselingen tussen Frankrijk en de Geallieerden (Engeland, de Nederlanden en Spanje) bestond voornamelijk uit dreiging of vonden plaats op een slagveld.

Deze rondrit begint en eindigt in Saint-Omer en bezoekt een gedeelte van West-Vlaanderen.
De vestingstad Saint-Omer is niet zo bekend bij de toeristen maar heeft heel wat te bieden. Bij een verkenning door het centrum van Saint-Omer zal je merken dat er zowel Vlaamse als Franse invloeden zijn in de bouwstijlen. Tot de grote publiekstrekkers behoort onder meer de Onze-Lieve-Vrouwekathedraal die gebouwd werd van de 12de tot de 15de eeuw. Het is niet alleen de grootste kerk uit de omgeving maar bezit ook een van de grootste kunstschatten zoals een schilderij van Rubens.
Midden in het centrum is er ook een 20 hectaren groot stadspark dat door zijn hellingen je laat genieten van prachtige panorama's. Heel bijzonder is ook het Sandelin-museum dat drie mooie collecties bezit en gehuisvest is in een prachtig herenhuis. En dan is er nog de ruïne van de St-Bertinabdij waar de geschiedenis van Saint-Omer is begonnen.

Na een tankbeurt arriveer je in de industriestad Arques, bekend om aantal opmerkelijke fabrieken en industrieën. De grootste glas- en kristalfabriek ter wereld, een scheepslift die uniek is in Frankrijk, een spoorlijn die zijn gelijke niet kent en een gigantische brouwerij: welkom in de stad van de industriële records.
Het heeft 7 jaar geduurd om de scheepslift Fontinettes, in gebruik genomen in 1888, te bouwen. Dit systeem, het enige in zijn soort in Frankrijk, vervangt een ladder van 5 sluizen in het kanaal van Neuffossé. De schuiten konden een hoogteverschil van 13 meter overbruggen door alleen de kracht van het water te gebruiken. De glas- en kristalfabriek, opgericht in 1825 viert binnenkort zijn tweehonderdste verjaardag en heeft zijn stempel gedrukt op de nationale en wereldwijde industrie. Glasblazen, automatisering, gemechaniseerde kristalproductie, nieuwe glassoorten, Arc is nooit gestopt met innoveren.

Je volgende stop is Cassel. Het is niet precies bekend van wanneer de verdedigingsmuren van de stad werden opgetrokken. Zeker is dat Cassel gedurende de 17e eeuw tientallen jaren onder vuur heeft gelegen. De stad wisselde toen een paar keer van bezetter om uiteindelijk eind 17e eeuw bij Frankrijk te behoren. In 1677 verloren de Hollanders hier een zeer belangrijke slag.
In de omgeving van Cassel stonden er ooit een 18-tal molens waarvan de stadsmolen de enige overgebleven getuige is. Oorspronkelijk werd hij gebruikt om olie te slaan, nu alleen nog voor het malen van graan.

Je rijdt langs Steenvoorde, waar de beeldenstorm is begonnen. Op 10 augustus 1566 houdt de protestantse prediker Sebastiaan Matte in de velden bij Steenvoorde een opzwepende hagenpreek. Hij veroordeelt onder meer de katholieke beeldenverering. Twintig volgelingen dringen vervolgens het Sint-Laurentiusklooster binnen, maken daar alle heiligenbeelden kapot en nemen veel spullen mee. Van het klooster zelf, op enkele kilometers van Steenvoorde gelegen, is vandaag geen spoor meer over. In de Sint-Pieterskerk van Steenvoorde kan je nog een klok zien afkomstig uit het Laurentiusklooster. Dit 17de-eeuwse, nu volledig gerestaureerde, bouwwerk mag prat gaan op een adembenemende 92 meter hoge toren met heiligenniches.

Het iets verder liggende Hondschoote werd bekend om zijn textielindustrie. In 1557 werd er een lakenhal, nu stadhuis geopend. Tussen twee ramen zijn verschillende cartouches aangebracht, met de wapenschilden van stadsbestuurders. Binnen in het stadhuis is de oude rechtszaal zeker de moeite. Een paneel vertelt er de geschiedenis van de stad.
Hier staat ook wat vermoedelijk de oudste molen van West-Europa is. De Noordmeule, type staakmolen, zou dateren uit de 12e eeuw. Op een van zijn balken staat het jaartal 1127 te lezen.

Na het passeren van de Frans-Belgische grens, nadert de vesting Veurne. Hier is de koffie een welkome gast.
Het stadhuis kwam er einde 16de eeuw, begin 17de eeuw (op de gevel staat het jaartal 1628), in Vlaamse renaissancestijl. Meteen werd ook de Grote Markt degelijk onder handen genomen. Aanpalend aan het stadhuis staat het Landshuis, het voormalige gerechtshof. Bezoekers kijken vooral geboeid door de mooie schouw in de Stenen Zaal en de aankleding van de vroegere zittingzaal. Boven het Landshuis steekt de laatgotische belforttoren (Unesco Werelderfgoed) uit, vijf ‘verdiepingen’ hoog.
De bouw van de huidige Sint-Walburgakerk werd aangevat op het einde van de 13de eeuw. Eerder stond er op deze plek al een kerk, wellicht gebouwd in de 9de eeuw. De werkzaamheden aan de kerktoren begonnen wat later dan de rest van de kerk, in de 14de eeuw, maar zijn nooit voltooid. Gebrek aan financiële middelen is van alle tijden. Het interieur is werkelijk prachtig. Het omvat een zeer mooi Vlaams renaissance koorgestoelte uit 1596 en diverse kunstwerken uit de periode van de 16de tot de 18de eeuw. De kerk voelt aan als een kathedraal door zijn hoogte, mooie glasramen en prachtig koor. Zeker bezoeken!
Op de plaats waar nu de Sint-Niklaaskerk staat was er al een kerk in de 12de eeuw, in een tijd dat de haven van Veurne nog tot hier reikte. De oorspronkelijke kerk werd herbouwd op het einde van de 15de eeuw. Het oudste kunstwerk in de kerk is een driedelig altaarstuk uit 1534 van Jacob van Amstel. In 1644 ontstond vanuit deze kerk de befaamde Boetprocessie van Veurne, die nog steeds jaarlijks door de straten trekt op de laatste zondag van juli.

De Eerste Wereldoorlog heeft een blijvende impact op Diksmuide. Dit uit zich in de gekende sites en begraafplaatsen. Een indrukwekkende kennismaking is het bezoeken van de loopgraaf de Dodengang.
Geniet in het stadje van een uniek panoramisch uitzicht van het dakterras van de IJzertoren. Het Belfort bevindt zich naast het stadhuis en staat op de lijst van 56 belforten in België en Frankrijk die als werelderfgoed zijn erkend door UNESCO.

Je rijdt vervolgens naar Lo, een oud versterkt stadje met de Westpoort als de enige overblijvende van de 4 stadspoorten van Lo en zelfs een van de weinige, nog bestaande stadspoorten en verdedigingstorens in West-Vlaanderen. De grachten, waarvan de loop nog duidelijk te volgen is, hebben als versterking en afbakening van de stadsgrenzen gediend. Zo weten we dat de stad slechts een diameter van ca. 400 m had. Ook hier is het oude stadhuis en belfort een historisch en beschermd monument. Het wordt nu als hotel en restaurant gebruikt.

Dan is Ieper de volgende stad, die je bezoekt. Het is een mooie bestemming voor wie van geschiedenis én van gezellige steden houdt. De stad is niet zo gek groot, maar heeft wel een heel gezellig centrum vol terrasjes en leuke restaurants. Hier is wel een maaltijd te verorberen.
Tijdens de Eerste Wereldoorlog lag het front jarenlang in de buurt van Ieper en vonden hier zware gevechten plaats. Op oude foto’s kun je de bizarre beelden zien van een Ieper, dat in 1918 volledig in puin lag. Her en der stonden nog wat muren overeind maar nagenoeg alles was verwoest. Uiteindelijk werd toch besloten tot heropbouw van Ieper, waarbij de Britten de Menenpoort als monument kregen. Nog steeds kom je ontzettend veel Britten tegen in Ieper. Schoolklassen, groepen busreizigers, maar ook divisies Schotse Hooglanders…allemaal brengen ze een bezoek aan Ieper uit eerbetoon. Tegenwoordig vind je in en rond Ieper nog talloze herinneringen aan deze periode.

Je verplaatst je nu door de streek Heuvelland, via achtereenvolgens Kemmel, het festivalplaatsje Dranouter en Nieuwkerke naar de grens. Bij Steenwerck komt je weer in Frankrijk. Hier staat een fraaie kerk in romaans-byzantijnse stijl.

Bailleul (Belle) zou zomaar een stadje kunnen zijn in Vlaanderen, maar het ligt wel degelijk in het noorden van Frankrijk, meer bepaald in de streek Coeur de Flandre (Hart van Vlaanderen). De gevels van huizen en monumentale gebouwen ogen Vlaams door hun architectuur. Elk kwartier laat de beiaard van het belfort mooie deuntjes met Vlaamse inslag horen. Het mag vandaag allemaal authentiek lijken, maar zo goed als alles werd na zowel aanvallen van Duitsers als van geallieerden, gerestaureerd of heropgebouwd. Hierbij kreeg de stad een Vlaamse ‘look’. Inspiratie deed men op bij panden uit Brugge en Ieper.

Het belfort is een van de populairste monumenten in het historische stadje Aire-sur-la-Lys. Het werd gebouwd tussen 1716 en 1724, met de goedkeuring van Lodewijk XIV, en torent 58 meter boven de stad uit. Het is verbonden met het stadhuis, dat ook in dezelfde periode werd gebouwd. Op de hoek van de grote markt van Ariën vind je dit historische herkenningspunt: de Bailliage (Baljuwhuis). Dit gebouw werd al in 1600 in gebruik genomen. Nu vind je er de dienst voor toerisme.

Op het eerste gezicht is het een dorpje Thérouanne zoals je er dertien in een dozijn vindt. Maar schijn bedriegt want Thérouanne kan bogen op een indrukwekkend verleden als een welvarende versterkte stad waar keizers en koningen om vochten. Veel van dat roemrijk verleden ligt echter nog verborgen onder de groene velden rond het huidige dorp. Er valt dus nog heel wat te ontdekken in wat sommige enthousiaste historici wel eens het Pompeï van het Noorden noemen. In 1553 werd in opdracht van keizer Karel V de stad volledig verwoest, na de oorlogsverklaring aan hem van de Franse koning. Van de talrijke gebouwen, waaronder de kathedraal, is niets overgebleven. Ten tijde van de verwoesting kende de stad ongeveer 2000 inwoners. Naderhand werd de plek verlaten. In de loop der eeuwen heeft Thérouanne verschillende namen gehad: Tervanna, Terwaan, Terenburg.

Je bent nu bijna aan het eind van deze rondtocht gekomen. Op weg naar Saint-Omer passeer je nog La Coupoule. In de tweede wereldoorlog was hier een lanceerplatform voor V2's. Nu omgebouwd tot een multimediaal museum. Je komt er meer te weten over de vliegende bommen doch ook het verband met de ruimtevaart. De geschiedenis van de ontwikkeling van de bommen, de inzet tijdens de strijd, het veroorzaakte leed en hoe ze een aandeel hadden bij de ruimtevaart. Alles mooi verpakt in films, foto's, maquettes, infoborden enzoverder.

Na het eventuele bezoek gaat het op Saint-Omer aan. Je eindpunt is weer op de parkeerplek bij de kathedraal. Nu nog een leuk plekje zoeken voor een terrasje.